جشن نوروز در ایران

عید نوروز چیست؟

عید نوروز در ایران و افغانستان نوید‌دهنده‌ی سال جدید است. نوروز در کشورهایی مثل تاجیکستان، روسیه، ترکمنستان، هند، پاکستان، قرقیزستان، سوریه، عراق، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین و ازبکستان تعطیل رسمی است و مردم به جشن و پایکوبی می‌پردازند.

ما این جشن باستانی و کهن را از اقوام مختلفی در منطقه به ارث برده‌ایم. جشنی که با رنگ و بویی ویژه، هویتی ایرانی گرفته و نماد پیوند مردمان ایران است. نوروز را شروع رستاخیر طبیعت، موعد رویش و تولد نباتات می‌دانیم و باورمان بر این است که همگام با طبیعت، ما هم باید روزگار نو و تازه‌ای را با روح و روان تازه آغاز نماییم.

شروع جشن نوروز با بهار هم‌زمان است. موعدی که خورشید در حرکت ظاهری‌اش در ابتدای برج حمل، استوای زمین را قطع می‌کند و ساعات روز و شب با هم برابر می‌شود. در تقویم خورشیدی، لحظه تحویل سال، اولین روز از ماه فروردین شمرده می‌شود.

اگر زمان شروع سال بعد از ظهر باشد، فردای آن روز نوروز شمرده می‌شود و اگر قبل از ظهر، یعنی نیمه‌ی اول شبانه‌روز باشد، همان روز نوروز است. در گاه‌شمار میلادی، نوروز بیشتر در ۲۱ یا ۲۰ و به‌ندرت در ۲۲ مارس اتفاق می‌افتد.  چون در ایران و افغانستان تقویم هجری خورشیدی استفاده می‌شود، نوروز سرآغاز سال نو است. ولی در کشورهای آسیای میانه و قفقاز، به خاطر استفاده از تقویم میلادی، نوروز به‌عنوان آغاز بهار جشن گرفته می‌شود و سال نو تلقی نمی‌شود.

 

زمان تحویل سال ۱۴۰۱
ساعت ۱۹ و ۳ دقیقه و ۲۶ ثانیه

روز تحویل سال ۱۴۰۱
روز یکشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۰ هجری شمسی
مطابق با ۱۷ شعبان ۱۴۴۳ هجری قمری
و ۲۰ مارس ۲۰۲۲ میلادی

حیوان سال ۱۴۰۱
ببر

 

 

 

تاریخچه‌ی عید نوروز

جشن نوروز در ایران باستان
نوروز در دوره‌ی اشکانیان و ساسانیان هم گرامی بود. در دوره ساسانیان، نوروز دست‌کم شش روز طول می‌کشید و به دو دوره نوروز کوچک و نوروز بزرگ بخش‌بندی شده بود. اسم دیگر نوروز کوچک، نوروز عام بود و برای پنج روز، از یکم تا پنجم فروردین طول می‌کشید. روز ششم که به خرداد‌روز مشهور بود، نوروز بزرگ یا نوروز خاص نامیده می‌شد.

هر روزی که فرا می‌رسید، دسته‌ای از طبقات مردم به درگاه شاه می‌رفتند و شاه به حرف‌هایشان گوش می‌داد و برای حل‌ و‌ فصل مشکلاتشان دستوراتی صادر مینمود. و روز ششم فقط برای نزدیکان شاه بود.

 

 

مراسم عید نوروز در دوران معاصر
نوروز تنها در ایران و افغانستان جشن گرفته می‌شد. پس از فروپاشی جماهیر شوروی، کشورهایی نظیر قرقیزستان، آذربایجان و سپس دیگر کشورها هم نوروز را جشن ملی خود اعلام کردند. در دوران شوروی برگزاری این جشن ممنوع اعلام شده بود و برای همین اقوام مختلف مخفیانه این جشن را بر پا می‌کردند. از طرفی، مردم برخی از مناطق برای متقاعد کردن مقامات محلی، نام‌هایی دیگر برای نوروز انتخاب می‌نمودن. مثلا در تاجیکستان سعی کردند با انتخاب نام «جشن لاله» یا جشن ۸ مارس بدون مخالفت دولت مرکزی نوروز را پاس بدارند. همچنین در دوران حکمرانی طالبان در افغانستان به دلیل ‌رسمیت داشتن تقویم قمری، کسی حق برگزاری نوروز را نداشت. ترکیه هم تا قبل از سال ۲۰۰۰ این جشن را که برای کردها همچون نماد نیرومندی از هویتشان بود ممنوع کرده بود. در سال‌های اخیر، خوشبختانه نوروز جهانی شده است. مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ با تصویب قطعنامه‌ای، ۲۱ مارس برابر اول فروردین را روز جهانی نوروز نام گذاری نموده است.

 

روز جهانی عید نوروز
مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز را که ریشه‌ی ایرانی دارد در تقویم خود ثبت کرده است. در تاریخ ۸ مهر ۱۳۸۸، سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، نوروز را به‌ عنوان میراث جهانی به ثبت رسانده است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ ۴ اسفند ۱۳۸۸ برابر با ۲۳ فوریه ۲۰۱۰، روز ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان «روز جهانی عید نوروز» به رسمیت شناخت است. در متن تصویب شده توسط مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز جشنی با ریشه ایرانی و قدمتی بیش از ۳ هزار سال توصیف شده است که امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند. در تاریخ ۷ فروردین ۱۳۸۹ نخستین دوره جشن جهانی نوروز در تهران برگزار و این شهر به‌عنوان «دبیرخانه نوروز» تعیین شده است. پس از آن در سال ۱۳۹۱ برای نخستین بار نوروز را در صحن عمومی سازمان ملل و یونسکو به میزبانی ایران جشن گرفتند و بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، به این مناسبت پیامی صادر نموده است.

 

آداب و رسوم عید نوروز در ایران
 

چهارشبنه سوری
جشن نوروز ابتدا با چهارشبنه سوری شروع می‌شود. افروختن آتش از دوران کهن، در برخی مناطق رسم بوده. این رسم در ایران، آذربایجان و بخش‌هایی از افغانستان در قالب روشن کردن آتش در آخرین چهارشنبه سال (همان چهارشنبه سوری) مرسوم بوده است.

سپس نوبت به آخرین پنجشنبه سال و رفتن به مزار درگذشتگان می‌رسد.

سومین برنامه که بیشتر در خراسان برگزار می‌شود مراسم الفه است. این مراسم که در آرامگاه‌ها، قبرستان‌ها و مساجد بر پا می‌شود برای تکریم و احترام به گذشتگان می باشد. طی این مراسم، شیرینی و کیک محلی (نان شیری، قطاب، گمک) در کنار سبزه بر سر سفره گذاشته می‌شود.

 

 

خانه‌تکانی
از دیگر آداب و رسوم عید نوروز در ایران می‌توان به خانه‌تکانی اشاره نمود. اقوام و مردمی که نوروز را جشن می‌گیرند به این مناسبت هم پایبند هستند. در آستانه تحویل سال تمام خانه و اسباب و اثاثیه گردگیری، شستشو و تمیز می‌شوند. همچنین مردم کشورهایی مثل افغانستان و تاجیکستان هم این کار را انجام می‌دهند.

 

 

سفره‌ی عید نوروز (هفت‌سین)
پهن کردن سفره‌ی عید نوروز رسمی مشترک در مراسم نوروز است. عناصر این سفره که در ایران سفره‌ی هفت‌سین نام دارد به دو نوع تقسیم می‌شوند؛

عناصری که جنبه نمادین دارند: مثل سیر، سکه، سمنو، سبزه، قرآن و…
عناصری که جنبه خوراکی و پذیرایی از مهمان را دارند: مثل انواع و اقسام آجیل، شیرینی سنتی یا امروزی
در قرن‌های گذشته، اکثر مردم فقط سالی یک بار می‌توانستند پلو بخوردند که آن هم شب نوروز بود. در این شب، همه یا اکثر مردم پلو می‌پختند و از این پلوی نوروزی برای فقرا، سلمانی‌ها، حمامی‌ها، کدخدا و روحانی محل پیشکشی می‌بردند.

انداختن سفره‌ی نوروزی آداب و رسومی خاصی دارد و روی سفره وسایل دیگری از قبیل آیینه، شمع ، آب ، ماهی و تخم‌مرغ رنگی می‌گذارند.

در کابل و شهرهای شمالی افغانستان به جای سفره‌ی هفت‌سین، سفره هفت میوه رایج است. میوه‌هایی مثل زردآلو، سنجد، پسته، بادام، کشمش سبز و سرخ در این سفره قرار داده می‌شوند.

علاوه بر این، سفره هفت شین در میان پیروان زرتشت و سفره هفت میم در نقاط مختلف فارس رواج دارد.

 

 

دید و بازدید عید نوروز

از بامداد نوروز دید و بازدیدها آغاز می شود در همه خانواده ها رسم است که به دیدار کسی که از نظر سن و شخصیت بر دیگران مزیت دارد بروند و دست او را ببوسند و تبریک بگویند و او نیز عیدی که شامل سکه یا پول است به آنها بدهند. بعضی نیز صبح عید نوروز یک بشقاب گندم برشته که شامل: کنجد، گندم، شاهدانه، نخودچی و کشمش است به اضافه یک بشقاب نان شیرین به اضافه تخم مرغ رنگی یا سکه به کوچک ترها می دهند.

 

 

سیزده بدر (روز سیزدهم عید نوروز )

روز 12 فروردین همه ی وسایل تهیه می شود و هر چه از شیرینی ها و آجیل ها باقی مانده برای صبح سیزده آماده می شود که البته همراه آن سرکه و کاهو نیز می باشد. صبح 13 فروردین همه دسته دسته عازم کوه و باغ های اطراف شهر می شوند و معتقدند در روز سیزده فروردین نباید در خانه ماند زیرا این روز نحس و بدیمن می باشد. روز سیزده پیش از طلوع آفتاب و تا پاسی از شب ادامه دارد.

 

سرخی تو از من، زردی من از تو

یکی از آئین های سالانه و دیرینه ی ایرانیان چارشنبه سوری است. ایرانیان آخرین سه شنبه سال خورشیدی را با بر افروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز می روند. چهارشنبه سوری، یک جشن بهاری است که پیش از رسیدن نوروز برگزار می شود. مردم در این روز برای دفع شر و بلا و برآورده شدن آرزوهایشان مراسمی را برگزار می کنند که ریشه اش به قرن ها پیش باز می گردد که مراسم ویژه آن در شب چهارشنبه صورت می گیرد برای این مراسم آتش های بزرگ می افروزند و از روی آن می پرند و ترانه (سرخی تو از من، زردی من از تو) می خوانند. ظاهرا مراسم چهارشنبه سوری برگرفته از آئین های کهن ایرانیان است که همچنان در میان آن ها و با اشکال دیگر در میان باقی بازماندگان اقوام آریائی رواج دارد و “سور” در زبان و ادبیات فارسی و برخی گویش های ایرانی به معنای “جشن”،”مهمانی“و “سرخ” آمده است.

جشن سور از زمان های بسیار دور در ایران مرسوم بوده است. قبل از ورود اسلام به ایران هر سال 12 ماه، و هر ماه به 30 روز بوده که هر کدام از این 30 روز اسمی مشخص داشته است که بعد از ورود اسلام به ایران تقسیمات هفته نیز به آن اضافه شد. در ایران باستان در پایان هر ماه جشن و پای کوبی با نام سور مرسوم بوده است. مختار برای کشتن یزید که در شهر کوفه که اکثر آنان ایرانی بوده اند از این فرصت استفاده کرده و در زمان همین جشن که مصادف با چهارشنبه بود یزید را قصاص نمود. بعد از گذشت چند سال بعد از ورود اسلام به ایران به آرامی جشن سور در ایران کم رنگ و به آخرین چهارشنبه سال محدود شد. جشن سور از مراسم اصیل ایرانی است و منشا خارجی ندارد. آتش از عناصر چهارگانه است و تنها عنصری است که آلوده نمی شود به همین منظور از گذشته های بسیار کهن تاکنون این آداب مرسوم بوده است.

 

 

در روزهای آخر سال و در گیرودار آماده‌شدن برای عید نوروز و سال جدید، برگزاری مراسم چهارشنبه سوری شوروحس جالب و متفاوتی در نقاط مختلف کشور به وجود می‌آورد.

طبق رسم، در شب چهارشنبه کوچک‌ترها به دیدار بزرگ‌ترها می‌روند تا این شب را در کنار هم خوش بگذرانند. از یک یا دو روز قبل، مردم به جمع‌آوری هیزم یا بوته مشغول می‌شوند؛ هرچند که در برخی شهرها مثل گیلان از ساقه برنج و در شهر خور از برگ خرما استفاده می‌کنند. در بعدازظهر سه‌شنبه، این هیزم‌ها در محیط‌های باز همچون حیاط خانه، خیابان یا میدان روستا به فاصله چند متری از یکدیگر روی هم چیده می‌شوند. با تاریکی هوا، مردم این هیزم‌ها را به آتش می‌کشند و همه افرادی که دور آتش جمع شده‌اند، از زن و مرد و پیر و جوان، با خواندن «سرخی تو از من، زردی من از تو»، از روی آن می‌پرند تا زردی و ضعف بیماری و غم را به آتش بدهند و از خود دور کنند و سلامتی و شادی و سرخی را از آتش بگیرند. علاوه بر این، «غم برو، شادی بیا، محنت برو، روزی بیا!»، «ای شب چهارشنبه، ای کلید چهار دنده، بده مراد بنده!» نیز هنگام پرش از روی آتش بین تهرانی خوانده می‌شود.

آتش‌بازی فقط گوشه‌ای از این جشن به شمار می‌رود؛ دورهمی و در کنار یکدیگر بودن، پایان‌بخش این مراسم باستانی است.

در برخی نقاط ایران این آتش‌ها را به حکم همان سنت دیرینه روی پشت بام روشن می‌کنند و پس از پریدن همه اهالی خانه از روی آن، اجازه می‌دهند که آتش خودش خاموش شود یا با کوزه آب آن را خاموش می‌کنند. در ادامه یکی از اعضای خانواده خاکستر را با خاک‌انداز جمع می‌کند و از خانه بیرون می‌برد. جالب اینکه هنگام برگشت به خانه، در می‌زند و این مکالمه جالب بین او و اهالی خانه ردوبدل می‌شود: «کیست؟» «منم»، «از کجا می‌آیی؟» «از عروسی»، «چه آورده‌ای؟» «سلامتی.»

 

 

چهارشنبه ‌سوری در واقع پیش‌درآمدی برای جشن‌های ایام نوروز است و مردم با برگزاری آن به استقبال بهار می‌روند. مهم‌ترین اصل این آیین باستانی روشن‌کردن آتشی بزرگ و پریدن از روی آن است تا با این کار بیماری و مشکلات را به آتش بسپارند و سرخی و نیرو و گرما را از آتش هدیه بگیرند. دودکردن اسفند، جاروسوزی، زاج‌سوزی، سوزاندن وسایل کهنه، ریختن خاکستر آتش به بیرون خانه و حتی کوزه‌شکنی همگی اقداماتی در جهت دفع بلا و نحسی و رفع چشم زخم بوده است.

کوزه‌ شکنی
شکستن کوزه یکی از رسم‌های جالب و البته فراموش‌شده در چهارشنبه سوری است که پس از پریدن از روی آتش، کوزه را می‌شکنند. ظاهرا این اعتقاد وجود دارد که با شکستن کوزه، بدشانسی و بدبختی اهالی خانه از بین می‌رود. با این حال، شکستن کوزه با تفاوت‌هایی همراه است؛ به این ترتیب که مثلا در تهران چند سکه در کوزه می‌اندازند و آن را از روی پشت بام به کوچه پرت می‌کنند. تا آن زمان که یک نقاره‌خانه در میدان ارگ تهران وجود داشت، برخی افراد به آنجا می‌رفتند و کوزه‌‌ای نو را از بالای سر در نقاره‌خانه به پایین می‌انداختند تا قضا و بلا از خود و خانواده‌شان دور شود.

 

 

یکی از فلسفه‌های برگزاری این جشن و آتش‌ افروزی، گریز از سرما و طلب گرما بوده است؛ ضمن اینکه آریایی‌ها آتش را پاک‌کننده و وسیله‌ای برای تطهیر و پاک‌سازی خود می‌دانستند. همچنین ایرانیان معتقد بودند که پنج روز آخر سال تا پنج روز بعد از سال نو، فروهر افراد درگذشته به زمین می‌آیند تا نزد خانواده‌هایشان بروند و آن‌ها را از وضع‌وحال خود مطلع کنند. گفته می‌شود که اساسا به همین دلیل مراسم چهارشنبه سوری شکل گرفته است. مردم در اولین شب از پنج شب آخر سال، آتشی در پشت‌بام‌ها روشن می‌کردند تا علاوه بر انجام یک کار مقدس، فروهرها را به‌سمت منزل خود هدایت کنند. ماجرا به همین جا ختم نمی‌شد و مردم با خانه‌تکانی و پوشیدن لباس نو، خود را برای سال نو و دورشدن از دشمنی‌ها و کدورت‌ها آماده می‌کردند و با این کار موجبات خشنودی فروهرها را فراهم می‌کردند.

 

 

قاشق‌ زنی

در مراسم قاشق‌زنی، دختران و پسران جوان روی سرشان چادری می‌کشند تا شناخته نشوند و بعد در خانه هفت همسایه را می‌زنند و با قاشق‌ به کاسه‌های در دست‌شان می‌زنند، صاحب‌خانه با شنیدن صدای قاشق‌زنی، به در خانه می‌رود و کاسه‌های آن‌ها را با آجیل، شکلات، شیرینی، نقل یا پول پر می‌کند. طبق این سنت کسانی که از صاحب‌خانه‌ها چیزی بگیرند، حاجت‌روا می‌شوند. ریشه آیین قاشق‌زنی احتمالا از این عقیده نشئت می‌گیرد که ارواح درگذشتگان در حالی که رویشان را پوشانده‌اند، در آخر سال به خانه بازماندگان سر می‌زنند تا یادبود و برکتی از آن‌ها دریافت کنند. در واقع طبق زند اوستا، اورمزد از پنج روز آخر سال تا پنجم فروردین، دوزخ را خالی می‌کند و به این ترتیب ارواح برای ۱۰ روز رها می‌شوند. ارواح به‌جای زبان گفتاری، از زبان بدنی برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند که به‌شکل قاشق‌زنی کرد پیدا می‌کند.

 

 

فال گوش نشینی
فال گوش نشینی، از دیگر رسم‌های چهارشنبه‌سوری است که افراد، به‌خصوص دختران جوان، غروب شب چهارشنبه در سر گذر می‌ایستند و به صحبت رهگذران گوش می‌دهند و با تفسیر این سخنان به نتیجه نیت خود پی می‌برند. به‌طوری که اگر صحبت شاد و خوبی بشنوند، می‌پندارند که حاجت‌شان برآورده خواهد شد و با شنیدن سخنان تلخ و غم‌بار به این نتیجه می‌رسند که در سال نو به مراد و آرزوی خود نخواهند رسید.

 

 

شال اندازی
آیین شال‌اندازی نیز از رسم‌های فراموش‌شده به شمار می‌رود؛ هرچند که هنوز هم در برخی نقاط ایران نظیر همدان و زنجان همچنان حفظ شده است. 

برگزاری این رسم به این شکل است که جوانان با گره‌زدن چندین دستمال حریر و ابریشمی به یکدیگر، طناب رنگی بلندی درست می‌کردند و بعد یک سر این طناب پارچه‌ای را از روزنه دودکش به داخل منزل همسایه‌ها می‌انداختند و با چند سرفه بلند حضورشان را به صاحب‌خانه اعلام می‌کردند. صاحب‌خانه‌ با دیدن این طناب رنگی، چیزهایی را که به‌عنوان هدیه چهارشنبه سوری از قبل آماده کرده بود، در گوشه شال می‌ریزد و آن را گره می‌زند و با یک تکان ملایم به صاحب شال می‌گوید که شال را بالا بکشد.

این هدیه حکم فال را نیز برای صاحب شال داشت؛ به این معنا که نان نشانه نعمت، شیرینی به‌منزله شادی و شیرین‌کامی، انار اشاره‌ای به برکت و تعداد زیاد فرزندان بود. علاوه بر این، گرفتن فندق و بادام را به استقامت در برابر مشکلات، گردو را نشانه طول عمر، سکه نقره را نماد سپیدبختی یا نیت خواستگاری، کشمش را نمادی از پربارانی سال نو و... تعبیر می‌کردند.

 

 

غذاها و تنقلات چهارشنبه‌ سوری

آش ابودردا که همانند آش رشته معمولی است و هفت نوع حبوبات در آن به کار می‌رود، اغلب توسط خانواده‌های دارای بیمار برای رواشدن حاجت و بهبود بیمارشان، در شب چهارشنبه آخر سال پخته و پخش می‌شود.

از خوردنی‌های معروف این جشن نیز آجیل هفت مغز یا آجیل چهارشنبه‌سوری است که در گذشته نقش مشکل‌گشا را داشت و مردم آجیل را از مغازه رو به قبله می‌خریدند و برای برآورده شدن حاجات‌شان بین مردم پخش می‌کردند. این آجیل شامل گردو، کشمش، توت خشک، فندق، بادام، پسته، برگه، باسلوق و... می‌شود.

آجیل چهارشنبه سوری در مناطق مختلف ایران دارای اقلام مختلفی است؛ به‌عنوان مثال در استان آذربایجان غربی انجیر، نخودچی، آب نبات، خرما، سنجد، برنجک، برگه هلو، تخمه بدون نمک و گندم برشته نیز در آجیل به چشم می‌خورد.

در بخش‌هایی از استان خراسان چهار نوع پلو یعنی رشته پلو، زرشک پلو، عدس پلو و ماش پلو می‌پزند و اغلب بین اقوام و فقرا تقسیم می‌کنند. جالب اینکه آجیل خراسانی‌ها هیچ نمکی ندارد؛ چراکه نمک نشانه‌ای از شوربختی به حساب می‌آید.

یکی از خوراکی‌های خوشمزه زنجان در شب چهارشنبه سوری، «‌شش‌انداز» است که از ترکیب شیره انگور، روغن، پیاز، خرما، گردو، کشمش و تخم‌مرغ تهیه و در کنار آن زعفران پلو یا رشته پلو پخته می‌شود.

گیلکی‌ها هم برای این جشن خورش «ترشه تره» تهیه کرده و آن را با کته و ماست نوش جان می‌کنند. در مازندران انواع آش‌ها نظیر آش هفت ترشی پخته می‌شود و در آن از هفت نوع ترشی، سبزی و حبوبات استفاده می‌کنند.

 

 

متاسفانه چهارشنبه سوری در سال‌های اخیر دچار تغییر و تحولاتی شده است و امروزه شاهد استفاده از مواد منفجره و صداهای وحشتناک انفجار در گوشه‌ و کنار شهر هستیم. به‌غیر از سوزاندن کاغذ و زباله به‌جای بوته و چوب که زحمت مضاعفی را برای پاکبانان به وجود می‌آورد؛ صداهای مهیبی از انفجار مواد محترقه شنیده می‌شود که علاوه بر ایجاد آلودگی صوتی، آسیب‌های جسمی زیادی به مردم وارد می‌کند. این رسم دیرینه که در گذشته عاملی برای دورهمی خانواده‌ها و مردم محل بود، حالا مایه رعب و وحشت مردم شده است و عواقبی نظیر سوختگی‌های شدید یا حتی مرگ را به‌همراه دارد.

اتصالات پلی اتیلن

هر زمانی که بحث انتقال مایعات و سیالات پیش می‌آید، بدون شک به یاد لوله و اتصالات می‌افتیم. امروزه با پیشرفتی که در حوزه تولید ابزار مناسب برای نقل و انتقالات به وجود آمده، به راحتی می‌توان اتصالاتی را در جنس‌ها و انواع متفاوت در بازار مشاهده نمود. یکی از انواع اتصالات موجود در بازار، اتصالات پلی اتیلن است.

 

 

تاریخچه پلی اتیلن

پلی اتیلن به طور اتفاقی در سال 1933 در شرکت ICI انگلستان کشف و بلافاصله پس از کسب امتیازات برجسته بازرگانی به شکل همگانی در سراسر دنیا تا به امروز به‌کار گرفته شد. 60% تولیدات پلی اتیلن امروز به مصرف پلی اتیلن های بسته‌ بندی می‎رسد. از آنجایی‎ که پلی اتیلن کاربردرهای وسیعی دارد باید از کیفیت بالاتری برخوردار باشند، عدم رعایت کیفیت مناسب، ضررهای جبران ناپذیری را بجای خواهد گذاشت. باید از استانداردها و مشخصه‌هایی استفاده کرد که سلامت و کیفیت و بهره‌دهی آن را تضمین کند تا بطور مثال این لوله ها بتواند در زیر زمین حدود 100 سال عمر نماید. بنابراین مواد مخصوص لوله و اتصالات پلی اتیلن در طول سالیان گذشته مرتباً توسعه و بهبود یافته و نتیجه اینکه به‌کار گیری این ماده در صنایع آب و گاز، فاضلاب‎ و جمع آوری آب‌های سطحی به صورت وسیعی در حال حاضر، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

 

مزیت های اتصالات پلی اتیلن
 

نصب آسان
یکی از بزرگترین ویژگی های اتصالات ، نصب آسان و سریع آنهاست. هر قسمت اتصال از 3 بخش تشکیل شده است. هر کدام از این قسمت در محکم شدن اتصال و جلوگیری از نشت آب در لوله انتقال آب ، نقش مهمی را ایفا می کند.

مقاومت بالا
در میان سایر متریال های موجود ، پلی اتیلن را میتوان بعنوان یکی از مقاوم ترین ها بشمار آورد. بصورتی که خیال هرکسی را می توان از بابت شکستگی و ترک خوردن هنگام وارد شدن فشار آب راحت کند.

مقاومت در برابر زنگ زدگی
بر خلاف اتصالات فلزی که در اصابت با آب زنگ میزنند ، پلی اتیلن می تواند در مجاورت آب دوام بیاورد، بدون اینکه هیچگونه خوردگی ای در آن ظاهر شود. اتصالات فلزی بعد از زنگ زدن نیاز به تعویض دارند. یا گاها بدلیل زنگ زدگی دیگر قابل استفاده نیستند و رزوه های آن ها به سختی کار می کند . اما اتصالات پلی اتیلن هرگز چنین اتفاقی برایشان رخ نمیدهد.

مقاومت در برابر ترکیبات شیمیایی
اگر شما از آن دسته کشاورزان یا باغدارانی هستید که می خواهید از سیستم آبرسانی خود بعنوان سیستم سمپاشی استفاده کنند ، توصیه می شود حتما از اتصالات پلی اتیلن استفاده کنید. چرا که بدلیل بافت و جنس پلاستیکی این اتصالات ، هرگز توسط سموم کشاورزی پوسیده نمی شوند و سالیان سال می توانند به شما کمک کنند.

 

 

انواع اتصالات پلی اتیلن و کاربرد آنها
اتصالات پلی اتیلن انواع و اقسام مختلفی دارند که هرکدام کارایی مخصوص خودشان را دارند. در اینجا به برخی از اتصالات و کاربرد آن ها می پردازیم.

• اتصال ماده : اتصال ماده برای متصل کردن لوله به شیرآلات ، فیلتر یا هرگونه لوازمی که رزوه ی آن نر باشد مورد استفاده قرار می گیرد. فرض کنید می خواهید در بین راه خط انتقال لوله ی آبرسانی خود یک شیر قطع و وصل جریان آب قرار دهید. اینجاست که اتصال ماده به شما کمک می کند.

• رابط مساوی : رابط مساوی برای اتصال لوله ها به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند. برای مثال فرض کنید قسمتی از لوله شما دچار آسیب دیدگی شده است و شما برای ترمیم آن می خواهید یک تکه لوله ی دیگر را جایگزین آن کنید. اینجاست که به رابط مساوی نیاز پیدا می کنید. کافیست تا قسمت آسیب دیده را با اره جدا کنید ، لوله ی جایگزین را در محل قرار دهید و دو سر آنرا با رابط مساوی به لوله ی اصلی متصل کنید. هیچ نگرانی از بابت نشت آب لازم نیست داشته باشد. زیرا اتصال به گونه ای طراحی شده که از هرگونه نشت آب جلوگیری می کند.

• رابط تبدیل : برای تغییر سایز لوله ، شما به رابط تبدیل نیاز پیدا می کنید. فرض کنید لوله سایز 63 را دارید ، اما به هر دلیل نیاز پیدا می کنید که سایز آنرا به 40 تغییر دهید. فقط کافیست تا به انتهای لوله ی 63 ، رابط تبدیل 63 در 40 اضافه کنید و ابتدای لوله ی 40 خود را به آن نصب کنید. به همین راحتی سایز لوله ی آبرسانی خودتان را تغییر داده اید.

• زانو مساوی : زانو برای قسمت هایی مورد استفاده قرار می گیرند که لوله ی انتقال آب نیاز به خم شدن دارد. زانو بعنوان یک اتصال کمک می کند تا لوله در هنگام پیچ ها دچار شکستگی نشود. هر چند استفاده های زیاد و بی مورد از اتصال زانویی باعث افت فشار در لوله می شود ، اما در بسیاری از موارد برای عملکرد سیستم آبیاری و آبرسانی باید از آن استفاده کرد.

• اتصال نر : اتصال نر هم مانند اتصال ماده برای متصل کردن لوله به شیرآلات ، فیلتر یا سایر لوازم مورد استفاده قرار می گیرد. قسمت رزوه دار ، کمک می کند تا هر گونه لوازمی که رزوه های ماده دارد به آن متصل و بخوبی به لوله چفت شوند.

• زانو ماده : همانطور که گفته شد ، اتصال زانویی برای قسمت هایی است که نیاز به خم شدگی دارند. زانو ماده هم همین کار را برایتان انجام میدهد. با این تفاوت که یک سر آن قابلیت اتصال به لوله را دارد و سر دیگر آن برای اتصال به لوازمی که رزوه ی نر دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

• سراه ماده : سراه یا انشعاب یکی از پر مصرف ترین اتصالات پلی اتیلن است . نیاز به گفتن نیست که اتصال سراهی برای انشعاب گرفتن یا خروجی گرفتن از خط اصلی شما می باشد. تنها نکته ی قابل ذکر درمورد سراه ماده این است که انشعاب و خروجی آن دارای روزه ی ماده می باشد و این موضوع به شما کمک می کند تا لوازمی که رزوه ی نر دارند را به آسانی به آن متصل کنید.

• زانو نر : همانطور که گفته شد ، اتصال زانویی برای قسمت هایی است که نیاز به خم شدگی دارند. زانو نر هم همین کار را برایتان انجام میدهد. با این تفاوت که یک سر آن قابلیت اتصال به لوله را دارد و سر دیگر آن برای اتصال به لوازمی که رزوه ی ماده دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

• سراه مساوی : سراه یا انشعاب یکی از پر مصرف ترین اتصالات پلی اتیلن است . نیاز به گفتن نیست که اتصال سراهی برای انشعاب گرفتن یا خروجی گرفتن از خط اصلی شما می باشد. تنها نکته ی قابل ذکر درمورد سراه مساوی این است که انشعاب و خروجی آن برای متصل شدن به لوله طراحی شده است. این یعنی با استفاده از این اتصال شما می توانید براحتی سه سر لوله را در یک نقطه بهم متصل کنید.

• سراه نر : سراه یا انشعاب یکی از پر مصرف ترین اتصالات پلی اتیلن است . نیاز به گفتن نیست که اتصال سراهی برای انشعاب گرفتن یا خروجی گرفتن از خط اصلی شما می باشد. تنها نکته ی قابل ذکر درمورد سراه نر این است که انشعاب و خروجی آن دارای روزه ی نر می باشد و این موضوع به شما کمک می کند تا لوازمی که رزوه ی ماده دارند را به آسانی به آن متصل کنید.

• سراه تبدیل : سراه یا انشعاب یکی از پر مصرف ترین اتصالات پلی اتیلن است . نیاز به گفتن نیست که اتصال سراهی برای انشعاب گرفتن یا خروجی گرفتن از خط اصلی شما می باشد. تنها نکته ی قابل ذکر درمورد سراه تبدیل این است که انشعاب و خروجی آن برای لوله طراحی شده است. شما می توانید با توجه به سایز خروجی سراهی تبدیل ، علاوه بر انشعاب گرفتن از لوله اصلی ، سایز لوله خروجی را نیز تغییر دهید.

• اتصال فلنچدار : اتصال فلنچدار برای قسمت هایی مناسب است که فشار زیادی به لوله یا اتصال تحمیل می شود. در اینگونه قسمت ها اگر از اتصال معمولی استفاده شود ، امکان شکستگی ، ترک یا نشتی آب وجود دارد. به همین دلیل از اتصال فلنچدار که قوی تر است و استحکام بیشتری دارد استفاده می کنند.

• درپوش انتهایی : در پابان هر سیستم آبیاری احتمالا به آن ها نیاز پیدا می کنید. درپوش انتهایی همانگونه که از اسمش پیداست برای انتهای سیستم مورد استفاده قرار می گیرد. وظیفه آن جلوگیری از عبور آب و مسدود کردن لوله است. توصیه می شود در فصل سرما و زمستان که آب درون لوله ها یخ میبندد ، درپوش های انتهایی سیستم را باز کنید و اجازه بدهید تا آب مانده در لوله ها خارج شود. این کار کمک می کند تا در فصل زمستان ، شکستگی و ترکیدگی در لوله های اتفاق نیفتد. تا سال آینده بتوانیددوباره از سیستم آبرسانی و آبیاری تان مثل روز اول استفاده کنید.

• مغزی دنده ای : مغزی های پلیمری برای معمولا برای تغییر رزوه ی ماده به رزوه نر مورد استفاده قرار می گیرند. فرض کنید شیر آبی که در سیستم تان نصب کرده اید دارای خروجی ماده است. از طرفی فیلتری که می خواهید به آن نصب کنید هم خروجی ماده دارد. برای صرفه جویی در هزینه ، کافیست تا یک مغزی به سر شیر ببندید و سپس فبلتر را به آن متصل کنید.

• درپوش دنده ای : درپوش دنده ای همانطور که اسمش مشخص برای کور کردن و بستن مجرای خروج آب مورد استفاده قرار می گیرد. این نکته را فراموش نکنید که درپوش دنده ای دارای رزوه نر است. پس فقط در رزوه های ماده قابل قرار گرفتن است.

• تبدیل دنده ای : بسیار پیش میاید که نیاز دارید تا سایز دنده های موجود در سیستم را تعویض کنید. مثلا برای تغییر دنده های 1 اینچ به دنده ¾ اینچ از تبدیل دنده ای 1 به ¾ استفاده می کند.

آموزش نصب کولر گازی

بیشتر مردم معمولا برای نصب  کولر گازی  اسپلیت خود، از یک نصاب کولر گازی متخصص و حرفه ای در زمینه نصب سیستم اسپلیت استفاده می کنند. با این حال اگر شما صاحب تجربه در کار لوله کشی کولر گازی و یا خدمات الکتریکی باشید،به تنهایی و سهولت میتوانید این سیستم را نصب نمایید. 
هرچند هر کولرگازی اسپلیت بسته به سازنده آن منحصر به فرداست، اما در این مقاله یک دستورالعمل کلی برای نصب کولر گازی اسپلیت ارائه شده است.

 

 

نصب یونیت داخلی کولر گازی

 

 

1- بهترین محل برای نصب یونیت داخلی کولر گازی

• در فضایی که نور مستقیم خورشید و منابع گرمایی وجود دارد نباشد.
• از مکان هایی که احتمال نشت گاز یا نفت و متصاعد شدن گاز گوگرد وجود دارد،دوری کنید.
• یونیت داخلی حداقل 15 سانتی متر به فضای باز اطراف بالا و طرفین نیاز دارد.
• یونیت داخلی باید حداقل 2.13 متر بالاتر از سطح زمین قرار گیرد.
• دستگاه را حداقل 1 متر دور از آنتن، برق یا خطوط اتصال مورد استفاده برای تلویزیون، رادیو، سیستم های امنیتی و مخابره ای داخل ساختمان و یا تلفن نصب کنید. نویزهای الکتریکی ساطع شده از این منابع می تواند در کارکرد سیستم تهویه مطبوع شما اختلال ایجاد کند.
• دیوار باید به اندازه کافی محکم باشد تا بتواند وزن دستگاه را تحمل کند.
• شما ممکن است نیازمند ساخت یک فرم چوبی یا فلزی برای حفاظت از سیستم باشید.

 

 

2- نصب صفحه فلزی (Plate) روی دیوار داخلی

• صفحه فلزی (پایه) را مقابل دیواری که می خواهید یونیت داخلی را روی آن نصب کنید،نگه دارید.
• برای نصب کولر گازی از یک سطح تراز استفاده کنید تا از تراز بودن هر دو صفحه اطمینان حاصل کنید.
• برای قرار دادن صفحه روی دیوار سوراخ هایی را در نقاط مناسب ایجاد کنید.
• رول‌پلاک را در سوراخ قرار دهید. صفحات را روی دیوار به کمک پیچ محکم کنید.

 

 

3- برای لوله کشی در دیوار یک سوراخ ایجاد کنید.

• برای ایجاد سوراخ به بیرون بر اساس باز کردن قلاب سوار شده بهترین نقطه را پیدا کنید.
• شما همچنین باید طول لوله و فاصله ای را که برای طی کردن به واحد خارجی لازم است را در نظر بگیرید.
• سوراخی به قطر  7.5 سانتی متر در داخل دیوار ایجاد کنید. سوراخ باید به سمت پایین و بیرون حرکت کند تا زهکشی به خوبی انجام گیرد.
• در سوراخ یک فلنج انعطاف پذیر را قرار دهید.

 

 

4- اتصالات الکتریکی را چک کنید.

• پوشش پانل جلوی دستگاه را بردارید.
• از اتصال سیم های کابل به پایانه های پیچ و همچنین از تطابق آن ها با نمودار یونیت اطمینان حاصل کنید.

 

 

5- لوله ها را به هم متصل کنید.

• در هنگام نصب کولر گازی لوله کشی مسی را از واحد داخلی به سمت سوراخی که داخل دیوار ایجاد شده است، انجام دهید.
• زاویه خمیدگی (انحراف) را کم کنید (به حداقل برسانید) تا مطمئن شوید که واحد به خوبی کار می کند.
• طول لوله PVC را 6 میلی متر کوتاه تر از طول بین سطح داخلی و خارجی دیوار خود قطع نمایید.
• کلاه لوله را در قسمت داخلی انتهای لوله PVC قرار دهید. لوله را به سوراخ داخل دیوار هدایت کنید.
• لوله های مسی، کابل های قدرت و لوله تخلیه (آبگذر/زهکش-فاضلاب) را با نوار الکتریکی ببندید. لوله تخلیه را در پایین قرار دهید تا جریان آب آزاد شود.
• لوله را به واحد داخلی وصل کنید. با استفاده از دو آچار و چرخاندن در جهت مخالف ،اتصال را محکم کنید.
• لوله زهکشی آب را به پایه واحد داخلی وصل کنید.
• لوله ها و کابل ها را داخل سوراخ دیوار کنید. اطمینان حاصل نمایید که لوله زهکشی آب، آب را در یک محل مناسب تخلیه می کند.

 

 

6- با فشار دادن واحد مقابل صفحه نصب، واحد داخلی را به صفحه نصب ،ایمن کنید.

 

 

نصب یونیت خارجی (کندانسور) کولر گازی

 

 

1- بهترین مکان را برای نصب یونیت خارجی کولر گازی (فضای باز خارجی) انتخاب کنید.

• در هنگام نصب کولر گازی فراموش نکنید که محل یونیت خارجی باید از مکان های پر تردد،گرد و خاک یا گرم به دور باشد.
• برای عملکرد بهتر یونیت خارجی نیاز به 31 سانتی متر فضای آزاد پیرامون خود دارد.

 

 

2- کف زمین را با بتن بپوشانید و اطمینان حاصل کنید که سطح آن صاف باشد.

• صفحه صاف ایجاد شده (پد) باید به اندازه کافی بالا باشد تا کندانسور بالاتر از برف زمستانی بر روی سطح آن قرار بگیرد.
• ‎کندانسور و یا یونیت خارجی را در بالای پد قرار دهید و ‎از پلاستیک برای کم کردن لرزش استفاده کنید.
• ‎تا فاصله 3 متر در اطراف یونیت خارجی اطمینان حاصل نمایید که هیچ آنتن رادیو یا تلویزیونی وجود نداشته باشد. 

 

 

3- سیم های برق را وصل کنید.

• پوشش را بردارید.
• به نمودار سیم کشی واحد مراجعه کرده و ازاتصال سیم های کابل به همان شکل اشاره شده در نمودار، اطمینان حاصل کنید.
• پیروی از دستورالعمل های ارائه شده توسط سازنده ی آن درسیم کشی امری بسیار مهم است.
• کابل ها را با یک گیره کابل ببندید و پوشش را جابه جا کنید. 

 

 

4- در واحد بیرونی مهره لوله ها را به لوله های متناظر وصل کنید.

 

 

نصب کولر گازی (تقسیم کننده) را کامل کنید.

 

 

1- هوا و رطوبت را از مدار کولر خارج کنید.

• ‎سرپوش دریچه های شیر سرویس و دوراهه و سه راهه  را بردارید.
• شلنگ وکیوم را به شیر سرویس وصل کنید.
• پمپ خلا را روشن کرده تا به خلا مطلق 10 میلی متر جیوه برسد.
• دستگیره فشار پایین را ببندید و سپس پمپ خلا را خاموش کنید.
• تمام دریچه ها و اتصالات را از لحاظ نشت، تست کنید.
• پمپ خلا را قطع کنید، سرپوش شیر سرویس و دریچه ها و را سر جای خود قرار بدهید.

 

 

2- با پوشش و نوار جداکننده اتصالات لوله را ،عایق بندی کنید.

 

 

3- توسط گیره ها لوله کشی را به دیوار وصل کنید.

 

 

4- با استفاده از فوم پلی اورتان سوراخ دیوار را بپوشانید.

علت گرم نشدن آب پکیج چیست؟

برای شما هم پیش آمده است هنگام استفاده از آب گرم متوجه شوید که به طور ناگهانی آب پکیج سرد شود؟ ممکن است هنگام ظرف شستن و یا دوش گرفتن متوجه این امر شوید. برای یافتن مشکل به وجود آمده در ابتدا مطمئن شوید که آب  پکیج  کاملا سرد شده و یا تقریبا ولرم است. همچنین بررسی کنید رادیاتورها چه دمایی دارند. آیا کاملا سرد هستند و یا گرم؟

در بررسی علت گرم نشدن آب پکیج اگر متوجه شدید که به طور کامل آب سرد است علت را باید در شعله پکیج جستجو کرد شاید این قطعه دچار گرد و غبار گرفتگی شده است و نیاز به تمیز کاری دارد و یا جرقه زن آن دچار ایراد شده است.

 

 

پایین بودن دمای آب ورودی سیستم

در برخی مناطق سردسیر و کوهستانی آب ورودی دستگاه به شدت سرد است و به اندازه کافی گرم نمی شود. این بدین خاطر است که پکیج نهایتا تا ۳۵ درجه اختلاف دما با دمای ورودی آب را ایجاد می کند. فرض کنید در منطقه ای پر از برف و زمستانی طولانی قرار دارید و دمای آب ۵ درجه است در بهترین حالت این دما توسط پکیج تا ۴۰ درجه گرم می شود پس آب گرم به دمای خیلی بالایی نخواهد رسید. این مشکل از پایین بودن دمای آب ورودی است که به خاطر شرایط آب و هوای منطقه ایجاد شده است و ربطی به عملکرد پکیج ندارد. اما توصیه ما استفاده از پکیج هایی است که توان گرم کردن بالای ۴۰ درجه سانتی گراد را دارند.

 

 

دبی بالای آب سرد ورودی سیستم و یا حذف محدودکننده

در صورت بالا بودن دبی آب، آب سرد به اندازه کافی نمی تواند انرژی حرارتی را در مبدل دریافت کند و در نتیجه دمای آب به اندازه مطلوب بالا نمی رود و آب به خوبی گرم نمی شود. برای رفع این مشکل، باید قطعاتی که جدید در پکیج تعویض شده است به درستی بررسی گردند. ممکن است اشتباهی درتعویض قطعه باعث این ایراد شده باشد و احتمالا یک تعمیرکار غیرحرفه ای اشتباها تعویضی را انجام داده باشد.

 

 

لوله کشی ناصحیح سیستم
در بررسی های به عمل آمده از نحوه لوله کشی بسیار طولانی و یا غیر استاندارد به این نتیجه رسیده ایم که گاها ایراد سرد شدن آب و یا گرم نکردن پکیج به خاطر مشکلات فنی قطعات و یا تامین نبودن آب و فشار گاز کافی ورودی نیست و لوله کشی ناقص و غیراستاندارد باعث این امر شده است.

 

 

خرابی فلومتر
اگر زمانی که پکیج روشن می شود شما منتطر گرم شدن آب هستید متوجه میشوید که زمان زیادی گذشته اما هنوز آب به دمای بالا و مطلوب نرسیده است و همانطور سرد می باشد این به این معناست که در مرحله گرم شدن آب اختلالی ایجاد شده است و مثلا زمانی که آب باید گرم می شد شعله دچار قطعی شده است. بنا به تجربه متوجه شده ایم که این مشکل مربوط به رسوب گیری مبدل ثانویه است. علاوه بر این، کاهش دقت NTC، خرابی فلومتر و افزایش اندازه شعله نیز می‌تواند در پیدا شدن همچنین حالتی دخیل باشد. اگر همزمان با بازکردن آب گرم آب سرد را نیز بازکردید و آب پکیج سرد شد، در این مورد باید به سراغ فلومتر بروید.

 

 

افت فشار در گرم نشدن شعله
گاهی اوقات افت فشار ساختمان باعث روشن نشدن قطعه شعله پکیج می گردد. زمانی که از سالم بودن و تمیز بودن قطعه شعله اطمینان حاصل کردید اما متوجه شدید فشار گاز ورودی پکیج به حد کافی نمی رسد پس شعله به همین دلیل روشن نمی شود و آب سرد خواهد بود.

لازم به ذکر است قطعه شعله نیز ممکن است دچار گرفتگی شود و یا نیاز به سمباده کاری پیدا کرده باشد در اینصورت یک سرویس کار ماهر این کار را به درستی انجام می دهد.

 

رسوب گیری در مسیر لوله ها
در صورتی که متوجه شدید آب کمی ولرم است و هنوز کاملا سرد نشده ، می توانید علت را در رسوبات ته نشین شده در مسیر لوله ها جستجو کنید که به علت سختی آب هر منطقه دیر یا زود گرفتار آن می شدید پس راه حل مشخص شد. رسوب زدایی از لوله ها، این سرویس به طور منظم باید توسط یک شرکت خدماتی پکیج صورت گیرد زیرا که ممکن است بعد از مدتی استفاده دوباره رسوبات آب در مسیر چرخش آن، ته نشین شوند و پکیج نتواند به خوبی آب را تا دمای مطلوب گرم نماید.

 

 

راه تعمیر فلوسوئیچ و فلومتر یا فلورگلاتور چیست؟
بهترین راه حل برای تعمیر فلوسوئیچ و فلومتر یا فلورگلاتور در صورتی که از نظر فیزیکی کاملا سالم باشد، به شرح زیر است:

چنان چه در بررسی گرم نشدن آب پکیج متوجه شده اید که آشغال و یا رسوب گرفتگی اتفاق افتاده و کار نکردن قطعه فلومتر یا فلوگلاتور به این دلیل است. می توانید در ابتدا شیر ورودی آب سرد را ببندید و شیلنگ های آب سرد و گرم را که در زیر پکیج قرار دارند باز کنید. جای شیلنگ های گرم و سرد را عوض کنید. چندین بار آب شیرهای ساختمان را باز و بسته کنید سپس شیلنگ ها را سر جایشان ببندید مشاهده می کنید که با این کار اگر آشغال و یا سنگریزه که باعث مسدود شدن توربین شده اند رسوب کرده باشند، از لوله خارج شده و توربین آزاد خواهد شد.